در طول دوران فعالیت ۱۲ ساله یک پزشک، من سرویسها و اپلیکیشنهای محبوب زیادی را معرفی کردهام. برخی از آنها ماهها طول کشیدند تا توسط کاربران ایرانی مورد پذیرش قرار بگیرند و آنها بعد از شک و تردیدهای ابتدایی، ناگهان به صورت فراگیر به آنها روی آوردند.
مروز صبح من متوجه یک اپلیکیشن «ظاهرا » جدید شدم که همه اخبار حاکی از محبوب شدن برقآسای آن هستند. این اپلیکشن اجتماعی ویرو Vero نام دارد.
در جمله بالا از عبارت ظاهرا استفاده کردم. راستش را بخواهید ویرو اصلا اپلیکیشن تازهای نیست. این اپلیکیشن از سال ۲۰۱۵ وارد فروشگاههای اپلیکیشن اپ استور و گوگل پلی شده است.
پس خیلی جای سؤال است که چطور بعد از این همه مدت تازه کاربران متوجه آن شدهاند!
خب، من خبرها را بررسی کردم و متوجه دو مسئله شدم. یکی مسئلهای که در همه سایتها به صورت مستقیم به آن اشاره شده بود و یکی هم احتمالی بود که من خودم میدهم:
۱- چیزی که در سایتهای و خبرگزاریهای معتبر در مورد محبوبیت ناگهانی و برقآسای ویرو مطرح شده؛ این است که کاربران از اینستاگرام یا اپلیکیشنهای اجتماعی دیگر مقداری دلزده شدهاند. دلیلش هم هجوم آگهیها و مهمتر از آن استفاده آنها از نمایش الگوریتمی مطالب است.
یعنی اینستاگرام میآید و بر اساس رفتار و علایق قبلی خود و نیز مطالبی که خودش مهم تشخیص میدهد، عکس-نوشتههایی را قبل از بقیه نشان میدهد. این طوری اگر شما بعد از چند روز اینستاگرام را باز کنید، در کمال شگفتی عکس-نوشتههای دوستان نزدیک که پیش از این قبلا با آنها بیشتر تعامل میکردهاید را در صدر پیدا خواهید کرد.
اما این شیوه نمایش، برای خودش دشمنانی دارد. خیلیها نمیخواهد الگوریتم برایشان تصمیم بگیرد و دوست دارند به همام ترتیب زمانی ساده همه نوشتهها و عکسها را ببینند.
از آنجا که ویرو نه آگهی نمایش میدهد و نه دخالتی در تریب نمایش مطالب میدهد، بنابراین برای خودش کاربران زیادی پیدا کرده است.
۲-علیرغم این شخصا علت این همه محبوبیت ناگهانی ویرو حلشده نیست. چطور میشود که اپلیکیشنی که قبلا حتی در میان ۱۵۰ اپ برتر هم نبوده، ناگهان با سرعت نیم میلیون کاربر در روز، تا حدی که سرورهای اپلیکیشن پاسخگو نباشند، رشد کاربر پیدا کند.
خب، مشخص است: تبلیغات انبوه!
پشت سر اپلیکیشن ویرو پسر میلیاردر رفیق حریری -نخست وزیر سابق لبنان- قرار دارد. ایمن حریری با تکیه بر سرمایه خود در سال ۲۰۱۵ از این اپلیکیشن حمایت کرد و دور از ذهن به نظر نمیرسد که با تبلیغ زیرپوستی در دهها سایت فناوری معتبر توانسته باشد مانوری روی محبوبیت اپلیکیشن خود بدهد.
اما آیا ویرو خصوصیات و ویژگیهای شاخصی دارد؟
بله!
۱- با ویرو میتوانید مخاطبان خود را دستهبندی کنید و مطالب خصوصی را به مخاطبان خاص نشان بدهید
یکی از دردسرهای اینستاگرام را برای شما تشریح میکنم. فرض کنید که بانوی ژورنالیستی در اینستاگرام فعالیت دارد. حالا او یک سری عکس از مهمانی خانوادگی خصوصی دارد؛ یک سری عکس-نوشته که فقط میخواهد دوستان کاریاش ببینند و یک سری هم مطلب که دوست دارد همه دنبالکنندههایش ببینند.
در حالا عادی او مجبور است ۳ اکانت اینستاگرام درست کند. این یعنی یک دردسر تمامعیار. البته میتواند بیخیال حریم خصوصی خود بشود که این هم منطقی نیست و همان طور که میدانید یک عکس یا نوشته تکانهای این روزها میتوانند آینده یک شخص را تباه کنند!
اما با ویرو اصلا این مشکل وجود ندارد. چون میتوان دنبالکنندهها را به دستههای دوستان نزدیک، دوستان، آشنایان و عموم تقسیمبندی کرد و هر مطلب را خیلی ساده به یکی از این گروهها نشان داد!
(اگر یادتان باشد گوگل پلاس هم میخواست همین ویژگی را جا بندازد، اما ویرو همین کار را خیلی سادهتر انجام میدهد. به صورتی که در عکس زیر میبینید بعد از آماده شدن هر پست برای انتشار، به سادگی با یک سوایپ افقی مشخص میکنید که میزان عمومی بودن و آشکار بودن یک پست باید چقدر باشد.)
۲-تفاوت دیگر این است که ویرو میانه بسیار خوبی با لینکپراکنی دارد.
در اینستاگرام و حتی تلگرام، معماری اپلیکیشن به صورت بنیادین طوری است که تا حد امکان کاربر در داخل اپ اسیر و زندانی شود. در اینستاگرام میدانید که شما اصلا زیر هر عکس نمیتوانید لینک بگذارید. (البته در استوری و قسمت بیو این کار را میتوانید بکنید.)
اما ویرو طوری ساخته شده که اشتراک لینک را بسیار ساده میکند. شما میتوانید یک لینک را در محیط ویرو کپی کنید. عکس شاخصی انتخاب کنید. توضیحی برای لینک بگذارید و تمام!
۳- ویرو برای توصیه کردن کتاب، غذا، مکان تفریحی و گردشگری و فیلم و سریال خیلی خوب است. شما کافی است که نام کتاب یا فیلم و سریالی را در داخل خود اپ جستجو کنید و بعد توضیح کوتاهی برای آن بنویسید.
۴-میتوانید مطالب بقیه را به اشتراک بگذارید. همان طور که میدانید اینستاگرام در حال حاضر در مرحله تردید برای فعال کردن ویژگی اشتراک مجدد مطالب دیگر کاربران است. اما ویرو به صورت پیشفرض این ویژگی را دارد.
۵-هر آنچه خود شما یا دوستان شما در ویرو به اشتراک میگذارند، قابل جستجو توسط شماست. یعنی برخلاف اینستاگرام که تنهای جستجوی عمومی محدود در آن میشود انجام داد، در ویرو امکان جستجو در این گستره از اشتراکات وجود دارد.
مثل اینستاگرام میتوانید برای هر مطلبی از عکس و ویدئو گرفته تا لینکها و توصیهها لایک و کامنت بگذارید.
اما سؤالی که مطرح میشود این است که:
آیا ویرو واقعا میتواند یک اینستاگرام؛ فیسبوک، اسنپچت یا تلگرام بشود؟!
۱- مشکل اول: رابط کاربری
رابط کاربری ویرو الان مدرن به نظر نمیرسد. رنگبندی این گویا اصلا علمی انجام نشده است. حرکت بین صفحات گاهی مستلزم کلیک روی آیکونهای کوچک است که کاربری طولانیمدت ویرو را دشوار میکنند.
۲- یک مشکل کوچکتر موقتی ویرو ، پاسخگو نبودن سرورها برای این همه کاربر تازه است. کاربرها هم که میدانید اصلا شکیبایی ندارند و وقتی بار اول دیدند که اپلیکیشن مشکل دارد، ممکن است هیچ وقت دوباره برنگردند.
۳-تعریف نشدن منبع درآمدی: البته در مورد بسیاری از اپلیکیشنهای دیگر هم در گامهای اول منابع درآمدی نامشکوف هستند.
توجه: در سایت ویرو عنوان شده که ممکن است که مدل دریافت اشتراک سالانه از کاربران لحاظ شود. اما یک میلیون کاربر اول ویرو از این امر مسنثنی هستند. پس بهتر است زودتر ثبتنام کنید. هر چند معلوم نیست همین مدل اقتصادی واقعا دنبال شود یا اینکه تعداد کاربران در حال حاضر از یک میلیون تجاوز کرده باشد.
۴-توسعه پایدار شرط محبوب ماندن یک اپ: باید دید که پشت سر ویرو چه تیمی از توسعهدهندهها قرار دارد و این تیم چه میزان خوشفکر است. چیزهای جالب ویرو کم نیستند اما واقعا برای من قابل توجیه نیست که اپلیکیشنی که دستکم دو سال از زمان رونمایی از آن میگذرد، چرا مانند یک اپلیکیشن نوظهور گاه آماتوری در برخی از جنبههاست. به علاوه حتی یک اپلیکیشن اجتماعی بینقص هم اگر به تدریج ویژگیهای جالب توجه کاربردی عرضه نکند، به تدریج فراموش خواهد شد. هم تلگرام و هم اینستاگرام نمونههای بسیار شاخص توسعه پایدار و خوشفکری گروه توسعهدهنده هستند.
ویرو حاوی یک درس بزرگ برای ما
این دو سه ساله بارها مقامات و مسئولان خواستهاند از اپلیکیشنهای اجتماعی بومی حمایت کنند و سرمایه زیادی هم برا ساختن اپلیکیشنهای ایرانی برای رقابت با تلگرام صرف شده است.
اما اگر تعارف نکنیم این اپلیکیشنها بیشتر کلون تلگرام و کپیای از برخی ویژگیهای اپلیکیشنهای اجتماعی دیگر بودند تا اپلیکیشنهای دیگر.
اما به نظر میرسد که ویرو ، علیرغم نواقصی که دارد که یک اپلیکیشن اصیل است و نه یک کپی تمامعیار از اپلیکیشنهای دیگر.
می دانید مشکل چیست؟
تفکر کلان مسئولان و شرکتهای ما این است که با سرمایه و یک کپیکاری دقیق میشود که یک شبکه اجتماعی غول ساخت.
در حالی که اصلا این طور نیست. برای ساختن یک شبکه اجتماعی بزرگ در این زمانه پر از رقابت شما باید ویژگیها و شایستگیهای زیادی داشته باشید:
-توانایی شناسایی نیازهای مردم را داشته باشید. روانشناسی و اسیبشناسی اجتماعی بلد باشید و حتی بتوانید نیازهای پنهان آنها را حدس بزنید. (ویرو به میزان قابل توجهی این ویژگی را دارد.)
-در کشورتان یک اکوسیستم اقتصادی باز و شفاف وجود داشته باشد. این طوری دیگر خبری از شرکتهای کاذب و سرمایهگذاریهای پنهان نخواهد بود و هر کسی که شایستهتر باشد میتواند با تکیه بر پولهای تمیز اپلیکیشن خود را بالا بیاورد و یک مدل اقتصادی ابتکاری برای خود تعریف کند.
-جامعهتان دارای چگالی مناسبی از متخصصان و افراد خبره در زمینههای مختلف برای برپا کردن یک اپ باشد. این افراد گستره وسیعی را فرا میگیرند: از آیندهبینها و تولیدکنندههای محتوا گرفته تا گرافیستها و کدنویسها و بازاریابها.
باید منتظر بمانیم تا ببینیم ویرو بعد از این حباب رشد اولیه، میتواند باگهای خود را برطرف کند یا نه. ویرو داری شایستگیهای محوری خوبی است، اما چند هفته پیشرو میتواند به ما بگوید که ما با یک اپلیکیشن فراموششده روبرو خواهیم شد یا یک رقیب خوب اینستاگرام یا تلگرام!
دانلود:
اپلیکیشن Vero برای دستگاههای اندرویدی و iOS منتشر شده و از روی گوگلپلی و اپاستور قابل دانلود است.